Кейс
Кейс №1
Бүлэг хүмүүс дархан цаазат газар зөвшөөрөлгүй ан агнаж явааг мэдсэн нутгийн иргэн байгаль хамгаалагчид мэдэгдэхэд авлигал авсан байцаагч тэдгээр бүлэг этгээдийг хаацайлан иргэний гомдлыг үл тоосон. Иргэний үүргээ биелүүлж буй нутгийн иргэний төрийн албан хаагчид хандах ёс зүйн харилцаа хэрхэн өөрчлөгдөх вэ?
Кейс №2
Нэгэн дүүргийн газрын алба үерийн аман дээрх газрыг өмчлүүлжээ. Өмчилж авсан газартаа дөрвөн давхар хувийн сургуулийн барилга бариулсан боловч мэргэжлийн хяналтын газраас уг газарт сургууль байгуулах боломжгүй хэмээн мэдэгдэн, үйл ажиллагаанд нь хориг тавьсан. Энэ тохиолдолд газар дээр нь очин олголт хийгээгүй газрын албаны мэргэжилтний хариуцлагагүй байдал хувь хүний амьдралд хэрхэн сөргөөр нөлөөлж байгааг тайлбарлана уу
Кейс №3
Иргэн Батын өвөлжөөний газар нутаг дээр алт илэрч хэдэн хүмүүс алт ухаж эхлэв. Үүнийг эрс эсэргүүцсэн иргэн Бат өвөлжөөнөөсөө даруй явахыг тэднээс шаардахад алт ухагчид шаардлагыг хүлээн авсангүй. Өөрсдийн эрх ашгийн төлөө улайран бусдын эзэмшилд халдаж буй хүмүүсийн үйл ажиллагааг ёс зүйн үүднээс та юу гэж тайлбарлах вэ?
Кейс №4
Дархан цаазтай Богд уулын аманд амралтын газар байгуулах зорилгоор хоёр компани тендерт оролцон өрсөлдсөн. Нэг компаний захирал нь Байгаль Орчин Аялал Жуулчлалын Яаманд танил тал ихтэй байсан тул тендерт ялсан хэдий ч газрыг өөр зориулалтаар ашиглан 60 айлын орон сууц барьсан байна.Үүнд ёс зүйн ямар ямар зөрчлүүд илэрч байна вэ?
Кейс №5
Таван жилийн өмнө Дорж нэгэн эмэгтэйтэй танилцан нэг гэрт хамтран амьдрах болсон. Иргэн Дорж өөрийн эзэмшилд байдаг газрыг хүүдээ шилжүүлэхийг хүссэн боловч хамтран амьдрагч эмэгтэй нь үл зөвшөөрөв. Газрын хуулийн дагуу, мэргэжлийн ёс зүйн хэм хэмжээг баримтлан уг асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэвэл зохистой вэ?
Кейс №6
Иргэн Бат нь газар зохион байгуулалтын мэргэжилтнээр эзэмшил газартаа улаан шугам татуулан авчээ. Гэтэл газрын албаны дарга тухайн газрыг ахынхаа компанид газар тариалан эрхлүүлэхээр олгохыг хүсч, уг мэргэжилтэнд газар эзэмших эрхийг цуцлахыг шаардав. Мэргэжлийн ёс зүйн үүднээс газар зохион байгуулалтын мэргэжилтэн асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэвэл зохистой вэ?
Кейс №7
ОХУ-ын хөрөнгө оруулалттай нэгэн компани Монгол улсад таван жилийн хугацаатай газар ашиглах гэрээ байгуулав. Гэрээнд заасны дагуу газрын төлбөрөө хугацаанд нь төлөхгүй байсан учир газар зохион байгуулалтын мэргэжилтэн уг газрыг чөлөөлөх шаардлага тавьжээ. Гэвч уг компани удирдах албан тушалтанд авилга өгөн үйл ажиллагаа үргэлжлүүлэн явуулсаар байлаа. Газар зохион байгуулалтын мэргэжилтэн удирдлагадаа хүндэтгэл үзүүлэн, зөрчлийг хараагүй мэт өнгөрүүлэхэд мэргэжлийн ёс зүйн ямар зарчмуудыг зөрчих вэ?
Кейс №8
Орон нутагт, айлын хаваржаан дээр геологичид эрэл хайгуул хийн, хаваржааг нь машин техникээр эвдлэн сүйтгэжээ. Хаваржааны эзэд гомдол гаргасан боловч улсаас өрөмдлөг хийх зөвшөөрөл авсан хөрөнгө чинээ сайтай компаний өмнө хүчин мөхөсдлөө. Уг компаний үйл ажиллагааг ёс зүйн үүднээс тайлбарлана уу?
Кейс №9
Нэгэн дүүргийн нутагт нэгэн байгууллага оффисын зориулалтаар 45мІ таван давхрын 1 өрөөг 12 сарын хугацаатай түрээслэн, төлбөрийг урьдчилан төлөн үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн. Үүнээс 6 сарын дараа тус байгууллага кадастрын албаны мэргэжилтнээр хэмжилт хийлгэн үзэхэд 4мІ талбай дутуу байгааг олж мэджээ. Энэ талаар түрээслүүлэгч байгууллагад мэдэгдэхэд жилийн өмнө хэмжилт хийсэн кадастрын албаны мэргэжилтний алдаа болох нь тогтоогдсон боловч байгууллагын эрх ашиг, нэр төрд сөргөөр нөлөөлнө хэмээн, уг асуудлыг тохиролцон шийдэхийг хүссэн. Мэргэжлийн ёс зүйн үүднээс уг асуудлыг ингэж шийдвэрлэх нь зөв үү?
Кейс №10
Иргэн Болд нь малчин. Тэрээр хаваржааныхаа эргэн тойрны гурван га газрыг тороор хашаалан, бусдын мал бэлчээрлэх боломжгүй болгосон. Энэ талаар хөрш нь орон нутгийн засаг захиргаанд мэдэгдсэн боловч шийдвэрлэж өгөхгүй сунжирсаар өдийг хүрсэн. Өөрийн эрх ашгийг сайтар хамгаалж буй иргэн Болд, өөр бэлчээр хайлгүй , үржил шимтэй бэлчээр бүхий газарт нь хамтран малаа бэлчээрлүүлэх сонирхол бүхий хөрш хоёрын аль нь зөв алхам хийж байна вэ?
Кейс №11
Газрын зөвшөөрлийг хууль ёсны дагуу аваагүй иргэн Ганаа нэг настай хүүхэд, хэвтрийн өвчтэй эхнэрийн хамт, задгай хэмээн нэрлэгддэг газар хашаа хатган амьдардаг. Нэг өдөр дүүргийн газрын албаны мэргэжилтэн ирэн газраа чөлөөлөхийг шаардлаа. Дүүргээс шилжин суурьших газрыг заан өгсөн бөгөөд тэрхүү газар нь Ганаагийн хувьд ажилдаа явах, эхнэр хүүхдээ цэцэрлэг, эмнэлэгт хүргэхэд төвөгтэй тул энэхүү учир шалтгаанаа тоочин өргөдөл гарган, дүүргийн газрын албыг бараадан нэлээдгүй өдрийг өнгөрөөсөн ч тусыг эс олов. Энэхүү асуудлыг хэрхэн шийдвэрлэвэл зохистой вэ?
Кейс №12
Иргэн Ганболд газар өмчлөх хүсэлтээ дүүргийн газрын албанд өгсөн боловч баримт бичиг дутуу шалтгаанаар буцаагдахад 15 хоногийн дараа уг газрыг эзэмших хүсэлт гаргасан иргэн Зориг баримт бичгээ бүрэн бүрдүүлсэн тул газар эзэмших эрхийн гэрчилгээгээ авсан. Энэхүү тохиолдолдолд иргэн Ганболдод ашигтайгаар зохицуулж болох байсан уу?
Кейс №13
Иргэн Дорж газрын хуулийн дагуу Баянзүрх дүүрэгт газар эзэмшин амьдраад 4 жил болж байна. Гэтэл хот байгуулалтын шинэчилсэн төлөвлөгөөний дагуу уг газарт орон сууцны барилга баригдаж эхлэхэд Дорж газраа чөлөөлөхийг хүсэхгүй байгаа бөгөөд эрх зүйн үндэслэлтэй болзлуудыг хэзээ ч бидэнд хэрэгжихгүй гэсэн үл итгэсэн байр суурин дээр хатуу зогсож байна. Үүнийг газар зохион байгуулагч албан үүргийн үүднээс, мөн ёс зүйн үүднээс яаж шийдвэрлэвэл зохилтой вэ?
Кейс №14
Амгаланд Гантулгын гэр бүл гурван үеийн турш амьдран ирсэн. Гэтэл нэгэн өдөр газар эзэмших эрх бүхий бичигтэй иргэн Бат ирж газраа чөлөөлөхийг хүссэн. Гантулга учрыг нь дүүргийн газрын албанаас лавлахад тэднийх газар эзэмших эрхийн бичгээ аваагүй болох нь тогтоогдсон. Үүнд газар зохион байгуулагчийн буруу үйл ажиллагаа байгаа юу? Эсвэл иргэн Гантулгын буруу юу?
Кейс №15
Онги голын ойролцоо нэгэн компани ашигт малтмал олзворлох лиценз авч үйл ажиллагаа явуулж байх үедээ хүрээлэн буй орчныг бохирдуулж, иргэдийн ундны усны голдрилыг эвдэж буйд зовнисон нутгийн иргэд орон нутгийн засаг захиргаанд өргөдөл гаргасан хэдий ч хөрөнгө чинээтэй компани сумын төвд халуун усны газар барьж өгснөөр асуудлыг шийдвэрлэхийг хүссэн. Байгаль орчныг сүйтгэж буй компаний буруу талыг нийгмийн хариуцлагын талаас нь тайлбарлана уу?
Кейс №16
Газар тариалан эрхлэх зөвшөөрөл авсан иргэн Дорж 6 жилийн турш тариалан эрхэлсэн бөгөөд үржил шим нь муудсан гэсэн шалтгааны улмаас өөр газар эзэмших хүсэлтээ газрын албанд илэрхийлсэн. Газрын албанаас Доржийг газраа нөхөн сэргээсний дараа дахин өөр газар олгох эрх олгоно гэхэд хүний эрх зөрчигдөж байна , дарга нарт бол та нар ингэж чадахгүй хэмээн гомдол гаргасан. Иргэн Доржийн байр суурь зөв үү? Энэ асуудалд та хэрхэн хандах вэ?
Кейс №17
Иргэн Дорлиг нас эцэслэхийн өмнө хүү Ганзоригтоо өөрийн эзэмшилд байдаг газраа өвлүүлэн үлдээсэн. БНСУ-д 10 жил амьдарч буй Ганзориг уг газрыг өөрийгөө төлөөлөн эхнэр Одноогийн нэр дээр болгох хүсэлтэй ч гэр бүлийн баталгаагүй тул боломжгүй болсон. Үүнийг иргэн, улсын эрх ашиг аль алиныг нь хөндөлгүйгээр шийдвэрлэх боломж газар зохион байгуулагчид байгаа юу?
Кейс №18
Их сургуулиа саяхан төгссөн Ганаа газрын албаны мэргэжилтнээр нэгэн дүүргийн нэгэн газрын албанд орсон. Нэг өдөр төрсөн ах нь ирж, нэгэн байршил сайтай газар амьдрал ядуувтар нэг айл оршин суудаг бөгөөд түүнийг шилжүүлэн нүүлгэж өөрт нь эзэмшүүлэхийг хүссэн. Тэр айл хөрөнгө мөнгөний хувьд бололцоо муутай ч газрын эзэмшсэн татвараа тогтмол төлдөг бөгөөд бүхнийг мөнгөөр шийдвэрлэх боломжгүйг ахдаа хэлэхэд сургалтын төлбөрөө төлүүлж дипломыг өвөртөлсөн хирнээ ах дүүдээ ачлал санадаггүй муу дүү болох талаар өгүүлэл тавьсаар гарч одлоо. Ганаагийн шийдвэр зөв үү?
Кейс №19
Ерөнхий боловсролын сургуулиас 50 метрийн зайд газар эзэмшигчид шатахуун түгээх станц барих зөвшөөрөл олгосон газрын албаны мэргэжилтний мэргэжлийн алдааг тайлбарлана уу?
Кейс №20
Газрын лицензийн дуудлага худалдаагаар Ховд аймгийн Булган сумын нэгэн газрыг заржээ. Уг газарт урьд нь Хятадын цагаач иргэн ногоо тариалан 4 үе аж төрөн амьдарсан газар байсан аж. Хятад цагаач иргэний эрх ашгийг хамгаалах нь газар зохион байгуулагчийн нэр хүндэд харш уу? Хятад иргэний эрх ашиг хэрхэн хөндөгдөх вэ?
Кейс №21
Туувар хийж явсан иргэн Болд Богд ууланд тав хоног хоноглоход дархан цаазат газрын төлбөр хэмээн мөнгө нэхэмжилсэн. Гэтэл нэгэн албан байгууллага хамт олноороо 3 хоног аялахад мөнгө авсангүй. Энд ёс суртахууны ямар зөрчил гарсан байх магадлалтай вэ?
Кейс №22
Дүүргийн засаг даргын захирамж 45 хоногт багтан гардаг бөгөөд иргэн Янжин, Дорж нар материалаа зэрэг өгсөн байна. Янжин компани төлөөлөн газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ хөөцөлдсөн тул газар эзэмших гэрчилгээ нь түрүүлэн гарч, иргэн Доржийнх гаралгүй үлдсэн нь зөв үү? Буруу юу?
Кейс №23
Тариалангийн зориулалтаар авсан газарт аялал жуулчлалын компани байгуулсан. Энэхүү газарт газрын бүртгэл тухайн иргэний обьектыг зориулалтаараа ашиглаагүй гэсэн үндэслэлээр нүүлгэн шилжих мэдэгдэл өгсөн. Анхлан барьж байгуулахад нь мэдэгдэл өгөөгүй гэсэн шалтгаанаар уг компанийг зөвтгөж болох уу?
Кейс №24
Хотын А зэрэглэлийн байршилд байгаа хуучин орон сууцтай эзэмшигчийн байрыг хотын өнгө үзэмж сайжруулах зорилгоор нүүлгэн шилжүүлэх, шинэ байраар солих харилцан тохиролцох гэрээнд иргэн зөвхөн өөрийн эрх ашгийг бодон тохиролцоонд хүрч чадаагүй тохиолдолд улмаар тухайн барилгын компанийн ажлыг цалгардуулах, хотын өнгө үзэмжинд муугаар нөлөөлөх, иргэний хүсэл шунал хэтэрсэн тохиолдолд яаж шийдвэрлэвэл зохистой вэ?
Кейс №25
Газар зохион байгуулагчаас их сургуульд хичээл зааж байсан багш нь байршил сайтай газар сураглан ирлээ. Газар зохион байгулагч багш шавийн барилдлагаа бодох нь зүйтэй юу, эсвэл тухайн үед олгогдож буй газраас олгох нь зүйд нийцэх үү?
Кейс №26
Иргэн Дорж нь үерийн далангийн ойролцоо газар эзэмших эрх авав. Их устай борооны дараа уг газар үер бууж гэр нь урсан явсан. Энэ тохиолдолд хэнд хариуцлага ноогдуулах вэ?
Кейс №27
Газрын кадастрын албаны мэргэжилтний буруугаас хоёр айлын газрыг давхцуулан зураглажээ. Энэ үед зургийг буруу гаргасан мэргэжилтэн гадаадад сургуульд явсан байсан учир энэ асуудлыг бид хариуцахгүй хэмээн иргэдийн гомдлыг хүлээн авсангүй. Уг байгууллагын дарга мэргэжлийн ёс зүйн ямар алдаа гаргаж байна вэ? Үүнийг хэрхэн шийдэх вэ?
Кейс №28
Дундговь, Өмнөговь аймгуудын отрын бэлчээрийг Өмнөговь аймгийн иргэн Дандар нь тус аймгийн газрын албанд мэдэгдэж уг газрыг өөрийн нэр дээр бүртгүүлэв. 5 жилийн дараа Дундговь аймгийн иргэн Ганаа оторлон ирэв. Энэ үед Дандар нүүж ирсэн айлыг ус, бэлчээрээр шахаж өөрийн эзэмшил гэдгээ хэлжээ. Харин энэ газар нь газрын албаны бүртгэлд аймаг дундын отрын бэлчээр гэж заасан байв. Энэ тохиолдолд малчид болон байгууллага ямар алдаа гаргаж байна вэ?
Кейс №29
Багажныхаа эвдэрлийг үл анзааран барилгын зураг төсөл гаргажээ. Ажил үргэлжилсээр суурь тавигдахад хазгай болов. Удирдах мэргэжилтэн нарийн шалгаж үзээд зураглал гаргасан хүний буруу хэмээн тогтоож нөхөн төлбөр оногдуулсан. Гэвч мэргэжилтэн үүнийг эрс эсрэгүүцсэн. Уг мэргэжилтний алдаагаа хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа нь юутай холбоотой вэ?
Кейс №30
Кадастрын албаны мэргэжилтэн нэг иргэний газрыг кадастрын зураглалд оруулсан. Гэвч тухайн иргэний газар нь газрын зураг дээр байгаа хэмжээнээсээ том хэмжээгээр оруулагдсан байлаа. Хэрэв мэргэжилтэн уг асуудлыг шийдвэрлэхгүй бол тухайн иргэн илүү төлбөр төлнө. Эсвэл өөрийн алдаагаа хүлээн зөвшөөрвөл ажлаас халагдах болно. Та энэ тохиолдолд юу хийх байсан бэ?
Кейс №31
Кадастрын албаны мэргэжилтэн суурийн геодезийн зураглалыг хийж гүйцэтгэсэн. Гэвч барилгын ажлын дунд хэсэгт орохдоо тухайн барилгын суурь хөрсөнд суулт өгч байгаа нь барилгын хазайлт хэмжилтийн үеэр ажиглагдсан. Харин энэ хазайлтыг газрын мэргэжилтэн нууцалбал барилгын ажил дууссаны дараа хазайлт нь ихсэж ашиглагдахгүй хэмжээнд хүрэх магадлалтай. Хэрвээ энэ хазайлтыг мэргэжилтэн мэдүүлбэл барилгын ажлыг зогсоож нөхөн төлбөр оногдуулах болно. Та энэ тохиолдолд юу хийх байсан бэ?
Кейс №32
Кадастрын зураглал хийдэг компанид ажилд орохоор дөнгөж сургуулиа дүүргэсэн хоёр хүн өргөдлөө өгсөн. Нэг нь мэргэжлийн шалгалтаа амжилттай өгсөн бол нөгөө нь амжилттай дүн үзүүлээгүй боловч зохих хэмжээний мөнгийг даргад санал болгосон байлаа. Таны бодлоор дарга хэнийг ажилд авах вэ?
Кейс №33
Алтны орд газрыг газрын зурагт оруулахдаа координатыг нь буруу оруулсан тул ордыг хайсан хүмүүсийн хайлт амжилтгүй болсон. Энд хоёр талын гаргасан мэргэжлийн алдааг тайлбарлана уу?
Кейс №34
Дорж, Ганзориг хоёр хөрш болоод удаагүй байгаа. Доржийнх хашаагаа Ганзоригийн хашаа руу шахаж өмнө нь байсан жижиг хэмжээний замыг хаах оролдлого хийсэн. Ойр орчмын айлууд энэхүү үйлдлийг эсэргүүцсэн ч Дорж ажлаа үргэлжлүүлсээр байсан. Хэрэв та Ганзоригийн оронд байсан бол яах байсан бэ?
Кейс №35
Хандаа газрын кадастрын зураглал гаргадаг компаний мэргэжилтэн. Зарим үед тэрээр компаний нэрийн өмнөөс далдуур газрын зураглал хийн мөнгө авдаг нь мэргэжилтний хувьд байх ёстой зүйл үү? Хэрэв үгүй бол яагаад?
Кейс №36
Монгол улсын засгийн газраас хэрэгжүүлэх 40000 айл орон сууцны хөтөлбөрийн хүрээнд газар зохион байгуулагчид гэр хорооллын айлуудыг нүүлгэн шилжүүлж, газрын оронд нэг өрөө байр өгөхөөр болсон. Үүнд айл өрхүүд дургүйцэж , хоёр давхар байшин, хоёр гурван гараштай айлууд яах болж байна хэмээн асуудал тавьсан. Энэ тохиолдолд засгийн газраас 40000 айлын орон сууц барих болсон нь буруу юу? Эсвэл улсын эрх ашгийг бус амин хувийн эрх ашгийг бодож буй иргэд буруутай юу? Эсвэл тооцоог буруу гаргаж, иргэдийг хохироож байна гэж үзэх үү?
Кейс №37
Саяхан хуримласан залуу хос хууль ёсоор газар эзэмших өргөдлөө дүүргийн газрын албанд өгч хотын захад , нэг талдаа 2 цаг унаагаар явж, буудлаасаа 30 минут алхаж гэртээ харих газарт газар эзэмших болсон. Харин нэг томоохон даргын хүү мөнгө төлөөд дархан цаазат газарт газар эзэмших болсон. Дээрх өгөгдөлтэй танилцаад ёс зүйн үүднээс дүгнэлт хийнэ үү?
Кейс №38
Бат геодези зураг зүйн компанитай бөгөөд 2002 онд нэг нутгийн дүү нь сургалтын дадлага хийх зөвшөөрөл хүсэхэд зөвшөөрөн дадлага хийлгэхэд шаардлага хангахуйц хэмжээнд ажиллаж чадаагүй тул бодит байдлыг илтгэсэн тодорхойлолтыг хийн өгсөн. Дадлагын тайлан хамгаалж чадаагүй тул сургуулиас жилийн чөлөө авч, улмаар бор дарстай найзлах болсон. Залуу хүний амьдралын гараанд саад учруулсан гэж өөрийгөө буруутгах болсон Бат дараагийн оюутан дадлага хийхэд хэдий муу байсан ч сайн тодорхойлолт хийж өгөх болсон. Та Бат захирлын хийсэн алхмыг мэргэжлийн ёс зүйн үүднээс юу гэж тайлбарлах вэ?
Кейс №39
Нутаг усандаа баянд тооцогддог Лут, бага наснаасаа эцэг эхээсээ өнчрөн хоцорсон Зориг хоёр нутгийнхаа үржил шим сайтай, газар тариалан эрхлэж болохоор газрыг өмчлөх хүсэлтээ сумын газар зохион байгуулагчид өгсөн. Мэргэжилтэн залуу хаана ч очин хүчин мөхөсдөх ядуу хүний зовлонг сайтар ойлгох нэгэн тул эрхийн бичгийг Зоригт өгсөн. Харин нутгийн олон Лутыг энэ газрыг сайтар ашиглан, татвараа найдвартай төлөх нэгэн байсан юм гэж ярилцана. Энэ асуудал дээр таны байр суурь ямар байна вэ?
Кейс №40
Иргэн Батаа сангийн аж ахуйд тариаланч механикчаар ажиллаж байгаад тухайн газрыг өөрийн эзэмшил болгон авсан хэдий ч, газраа нэг ч удаа ашиглаагүй тул, газар зохион байгуулагч, өөр хүнд эзэмшүүлэхээр болсон. Газар зохион байгуулагч газрыг шууд шилжүүлэхийн оронд өөр боломжит ямар арга замыг зааж өгч болох вэ?
Кейс №41
Иргэн Батыг гэр бүл болоход аав, ээж нь өөрсдийн нэр дээр байдаг газрыг өвлүүлэн өгөхөд Бат газрын эрхийн бичгийг эхнэрийн нэр дээр авсан. Таван жилийн дараа Бат гэр бүлээ цуцлуулахад эхнэр нь хүүхдээ, өөрийн нэр дээрх өмчөө авч үлдэх болсон. Өмчгүй үлдсэн Бат өөрийн учир байдлаа дүүргийн газар зохион байгуулагчид учирлан хэлсэн. Хэрэв та шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэгч байсан бол нөхөр солин, үр хүүхдээ өнчрүүлэхэд хүргэсэн Батын эхнэрийн эрх ашгийг бодох уу? Амьдралд хөл алдан яваа Батад туслах арга зам эрэлхийлэх үү?
Кейс №42
Иргэн Гэрлээ таван жилийн өмнө Яргайтын зусланд газар худалдан авсан бөгөөд гадаад явах болсон тул хашаандаа манаач буулган цалинжуулан үлдээсэн. Хоёр жилийн дараа эх орондоо ирэхэд уг манаач хашаанд хоёр давхар байшин барьсан байлаа. Гадаад явсан монголчууд төдийлөн буцаж ирдэггүйн адил чамайг ирэхгүй гэж бодсон. Мөн чи одоо ингээд л буцаад явах хүн болохоор өөр нэгэн газаргүй хүн чиний газрыг эзэмшиж байхад юуны муу байх вэ хэмээн манаач тайлбар өгсөн. Газар зохион байгуулагч уг асуудлыг яаж шийдвэрлэвэл зохилтой вэ?
Кейс №43
Бат ажлын ачаалал ихтэй байх үедээ айлын хашааны кадастрын хэмжилт хийв. Ажил тарсны дараа ажлын өрөөндөө очин комьютерт өгөдлөө оруулах хэрэгтэй байв. Маш их ядарсан тул дадлагын оюутанд даалгавар болгон өгчээ. Дадлагын оюутан нилээн хэдэн тоо буруу оруулсны улмаас зургийг буруу зурав. Хэсэг хугацааны дараа айлуудын зураг өөр айлын зурагтай давхцан асуудал үүссэн. Энэ асуудлыг юу гэж тайлбарлах вэ?
Кейс №44
Дүүргийн газрын албанд ажилладаг Цолмон өөрийн найз Туяагийн орон сууцны нэгдүгээр давхарт байрлан ажилладаг цайны газрын жил бүрийн төлбөрөөс нь чөлөөлдөг нь мэргэжлийн ёс зүйд нийцэх үү?
Кейс №45
Иргэн Бат нь ойн сан бүхий газар 1000мІ газар эзэмших хүсэлтэй байгаа тухайгаа газрын албанд хүсэлт гаргажээ. Газар зохион байгуулагч иргэн Батаагийн газар эзэмших хүсэлтэй танилцан байгаль орчны дүгнэлт байхгүй тохиолдолд тухайн газрыг эзэмших боломжгүй гэсэн хариу өгөн өргөдлийг буцаажээ. Бат өөрийн найз Заяа дээр очин байгаль орчны дүгнэлтийг хуурамчаар гаргуулан дахин газрын албанд хүсэлт гаргав. Газар зохион байгуулагч хуурамч баримт бичгийг нягтлан үзэлгүй газар эзэмших зөвшөөрлийг олгосон. Үүнд ямар ямар мэргэжлийн алдаа гарсан бэ?
Кейс №46
Газрын албад 7 хоногийн Мягмар, Пүрэв гаригуудад дотоод ажилтай байдаг бөгөөд энэ үеэр хувийн ажлаа амжуулан явдаг нь ажлын хариуцлага алдаж байна гэж ойлгож болох уу?
Кейс №47
Өндөр настан Молом өөрийн эзэмшил газрын гэрчилгээгээ асрамжийн газар хүмүүждэг ач охин Туяад гэрээслэн үлдээсэн боловч асран хамгаалагч нь охины нялх балчирыг далимдуулан газрыг өөрийн нэр дээр шилжүүлсэн. Ёс зүй болон мэргэжлийн ёс зүйн ямар алдаа гарсан гэж та үзэж байна вэ?
Кейс №48
Иргэн Сугар банкны зээлд хамрагдахыг хүсэн өргөдөл гаргахад үл хөдлөх хөрөнгийн баталгаа шаардсан. Амины хашаа байшингийн бичиг баримтыг аваачин өгөхөд эх хувийг шаардахад газрын гэрчилгээний эх хувийг хаяж үрэгдүүлсэн Сугар авлигалын тусламжтайгаар гэрчилгээг дахин авч, банкнаас зээл авлаа. Энэ тохиолдолд иргэн Сугарт асуудлыг өөрөөр шийдвэрлэх бололцоо байсан уу?
Кейс №49
Иргэн Ариунболд дүүргийн газрын албанаас удаа дараалан сануулсан, нүүхийг шаардаж байсан хэдий ч үерийн аманд байрласан газраас нүүлгүй байсаар үерт автсан байна. Тусламжийн байгуулагууд тус хороонд бүртгэлтэй иргэдэд тусламж тараахад зөвшөөрөлгүй буусан Ариунболдынх хамрагдаж чадсангүй. Та үүнийг юу гэж тайлбарлах вэ?
Кейс №50
Инженер Ганаа иргэн Тулгын газрын зураг үйлдэж байхдаа зургаа Google earth-ийн зурагтай харьцуулан, улмаар давхцуулан зуржээ. Тулга дүүргийн газрын албанд очтол зураг нь зөржээ. Инженер Ганаа мэргэжлийн хариуцлага алдсан уу?
Кейс №51
Ганаа кадастрын зураг үйлдэх эрх аваагүй хүнээр кадастрын зураг хийлгэн найзынхаа компаний тамга даруулан дүүргийн газрын албанд өгсөн бөгөөд үүнээс болж уг компани эрхээ хасуулахад хүрсэн. Энэ тохиолдолд хамгийн зөв алхам юу байсан бэ? Танил тал харан ажлаа бүтээдэг монголчуудын амьдралын хэв маяг үүнд нөлөөлсөн үү?
Comments
учрыг нь сайн тайлбарлаад энэ газарт бууж болохгүйг нь хэлээд бүр нүүхгүй байвал ажил цэцэрлэг эмнэлэгтэй нь ойр зөвшөөрөлтэй газар буулгах юм уу эсвэл өргөдөлийг нь харгалзан үзээд зохих газар нь буулгах хэрэгтэй байхаа
болох байсан яагаад гэвэл тухайн газрыг иргэн Ганболд өмчлөх хүсэлтээ өгч байсан бичиг баримт дутуу шалтгаанаар буцаагдсан 15 хоногийн дараа бичиг баримтаа бүрдүүлээд ирэхэд иргэн Зоригтод өгсөн байсан нь газрын мэргэжилтэн нь хахууль авсан. эхэлж хүсэлт гаргасанд нь тухайн газрыг өгөх хэрэгтэй
dvvrgiin albanaas uchir shalgaaniig ni sain tailbarlaj tuhain gazart oron suutsnii barilga barigdah bolon erh zvin vndesleliig ni tailbarlaj heleh heregtei. uchir shaltgaaniig ni oilgohgvi bol albadan nvvlgehees oor argagvi
gazriin albani ch buruu irgen Gantulagiin ch buruu yagaad gevel dvvrgiin alga gerchilgeegvi gazruudiig gerchilgeetei bolgoh , irged ni gazriin gerchilgee zaaval avah estoi gdgiig meddeggvi meddeg ch hainga handdagaas iim asuudal vvch bn
alivaa aj ahuin negj baiguulaga 90 honogin dotor baigali orchind nolooloh baidliin shinjilgeeg hiilgesen baih shaardlagatai bdg vvniig hiilgeegvi uchraas iim asuudal vvch bn baigali orching nohon sergeelgej vil ajillagaa yvuulahiig ni zogsooh heregtei
irgen Dorj ni anhnaasaa gazraa selgej tarialan erhleh estoi baisan negent vrjil shim ni muudsan bol nohon sergeelt zaaval hiih estoi iimd gazriig nohon sergeeseni daraa shine gazar ezimshih hvseltiig ni hargalzan vzeh heregtei
Ganzorig ni Odnood itgemjlel hj ogoh yum uu gerleltee batluulah heregtei ingesen tohioldold Odnoogiin ner deer shiljvvlj bolno ingesneer ali aliniih ni erh ashgiig hondohgvigeer shiidverlej bolno
Ganaagiin zov . Yagad gevel hedii ah dvv ch gelee ajilaa huviin asuudalaa ylgaj salgaj chadaj bna. vvnii orond ah ni hvn amitan avaagvi bairshil gazriig oluulj boloh baisan
shatahuun tvgeegvvriin gazar ni il gal gargaj bolohgvi shatah ayultai uchir eronhii bolovsroliin gazraas hileen zaitai barih estoi, gazriin mergejilt tuhain gazar bieer ochij vzeegvi uchraas vvnd gazriin mergejiltend zohih esnii hariiutslaga hvleelgeh estoi
hervee tuhain gazriig hytadiin irgen huuli esnii daguu ezemshin avch gazriig selgen tarialah bolon nohon sergeej yvsan bol hytadiin irgeni erh ashigiig hondoj bn. hytad irgeniig hamgaalsan gazar zohion baiguulchiin ner hvnded sorgoor noloolno yagaad gevel mongol irgendee bish hytadiin irgend ogloo ... geh met
manai mongol orond mongotei hvnd huuli vilchildeggvi harin mongogvi harts ardad huuli vilchildeg handlaga ihseed baigaagiin neg gol jishee ene deer ilren garch baina. ali ali ni l darhan tsaazat gazriin tolboriig toloh estoi.
mongol ulsiin irgen bolgond tegsh erh edlvvleh vvdnees alvan baiguulaga bolon huvi hvnd adilhan handah heregtei zereg ogson yum chin zereg l gargaj ogoh estoi
ug kompaniig zovtgoj bolohgvi buruushaaj ch bolohgvi. Yagaad gevel tuhain gazriig olgoson hvn dahin ochij avsan zovshoorliinhee daguu vil ajillagaa yvuulj bgag shalgaj vzeh estoi baisan, tuhain irgen zovshoorol avsan zoriulaltaaraa ashiglah estoi
gants neg hvnii ashig sonirhol shunalaas bolj tuhai kompani vil ajillagaagaa zogsooh albagvi tohiroltsold hvrehgvi bol huuliin daguu shiidwerlvvleh heregtei
bagsh shaviin barildlaga bol huwiin asuudal uchraas bagshdaa tuhain ved olgoj baigaa gazraas ogoh ni zvitei. huviin asuudlaa hezee ch ajiltaigaa holij bolohgvi
Irgen Dorj bolon gazar ezemshih erh ogson ajiltan 2 hoeulaa hariutslaga hvleeh estoi. Irgen Dorj veriin dalan gedgiig medseer bj buusan, gazar ezemshih erh ogson mergejilten ooriin bier ochij tuhain gazriig vzeegvi uchraas horuland ni hariutslaga noogduulah estoi.
gazriin kadastriin mergejilten tuhain gazriin alvanii ajiltan baisan uchraas tuhain baiguulaga hariutslagiig ni bvren hvleej ali ali taliig gomdolgvi bolgoj ogoh heregtei, tuhain ajiltani hariutslagagvi hainga zangaas bolj vvssen asuudal baina
dandart ogson gazar ni aimag hoorondiin omch gedgiig medseer baij gazriin mergejilten tuhain gazriig olgoson ni buruu negent dundiin omch gedgiig medsenees hoish tanai manai gehgvigeer dundaa ezemshij ashiglah estoi
ajildaa hainga handaj mungunii tuluu yvdag ni etsest ni iim baidald hvrgej bn. tuhain baiguulaga nohon tulbur avch tuhain zurag tusliin mergiltend hariutslaga hvleelgeh heregtei
herev vvniig tuhain irgen medsen bol avah estoi gazriinhaa hemjeegeer gazraa avie gj helej avah estsi hemgeer avah estoi. medeegvi bol zuraglald oruulsan mergejiltenees ilvv tulburiig garguulj avch avah estoi hemjeend ni gazraa zuragluulah
kadastriin mergejilten anhnaasaa suult uguh eldev asuudliig tootsoj vzsen bol iim asuudal garahgvi baisan gevch ene bvgdiig tootsoj vzeegvi uchraas iim asuudal gargasan uchir kadastriin mergejiltenees nohon tolbor garguulah heregtei
alivaa ymar neg asuudal gargahgvi heviin vil ajillagaagaa yvuulahiin tuld shalgaltaa amjilttai ugsun hvniig ajildaa avah heregtei
ajildaa vnench handahgvi bol iim metiin tsag hugatsaa alduulsan hurungu mungu hii demii vrvvlsen yvdluud garch bn. Iimd koordinatiig buruu oruulsan mergejiltend hariutslaga hvleelgeh heregtei
gazriin huulind 0.7 ga gazriig ashiglah estoi baidag uchraas esergvvtsene. Hiitiin gazriig huviin ezemshildee awval hariutslaga tootsuulah heregtei. Irgenii vvrgee bielvvlj zohih huuliin baiguulagat handaj asuudliig shiidverlvvleh
vgvi yagaad gevel zovshoorolgvigeer baiguulagiin neriig barij mungu olj baigaa ni erh zvin asuudliig zorchij bn
irged och dochnoon mungu zarj ter 2 davhar bair 2 3 grajiig barisan. Toroos ene asuudliig hargalzan vzej 40000 ailiin oron suutsiig 2 3 4 oroo tus bvreer ni irgeded hargalzan ogoh heregtei
er ni mongold mungutei hvnd huuli vilchiggvi mungutei hvn yug l bol yug hiij boldog bolson tsag tiim uchraas tomoohon alban tushaaltai hvnii hvvhded darhan tsaaztai gazar ogch baina. 2ulangiih ni orgodliig hargalzan vzej tuhain ved ogch baigaa gazraas ali alind ni ogoh estoi
Bat tuhain hvvhdiig surguulias ni hoolgohgvi gesen dee iim alham hiisen ene ni tuhain oyutand heregtei ch hojim ni ajil deer garahad bvh hvnii door orj yu ch hiij chadahgvi bolson baina. IImees Dorj todorhoiloltiig vnen zuvuur hiij ogoh heregtei ene ch oyutand heregtei
ene asuudald mergejilten bayn yduug hargalzan vzeh bish harin ter gazriig ashiglaad nohon sergeelt hiih tatvar toloh vr ashigtai ashiglah baidliig ni hargalzan vzej gazriin erhiin bichgiig ogoh heregtei
tuhain gazriiig vr ashigtai ashiglaj boloh talaar Bataad helj ogoh esvel Bataatai hariltsan tohiroltssonii vndsen deer oor zov zohistoi ashiglaj chadah hvnd tvr hugataagaar ashigluulj boloh baisan
amidrald hol aldan yvaa Batad tuhain gazriig shiljvvleh vvdnees ene asuudliig hootsoldoj ogoh baisan
manaachtai bolon irgen Gerlee yriltsaad ene asuudliig herhen yaj shiidverleh talaar yriltsaj tohiroltsoh ni zvitei gj bodoj bn
hedii ydarch baisan ch iim hariutslagatai ajiliig dadlagiin oyutanaar hiilgehgvi ooroo l hiih estoi baisan. negent iim asuudal garsan uchraas Bat bolon dadlagiin oyutan hoeuland ni hariutslaga tootsoh ni zvitei baih
niitsehgvi. Yagaad gevel mongol ulsiin nutag devsger deer l vil ajillagaa yvuulj baigaa bol huulia dagaj tatvaraa tsag tuhaid ni toloh heregtei
baigali orchind nolooloh baidliin shinjilgeeg vnen zovoor hiilgej baih heregtei, hervee huuramchaar vildsen baival tvvniig gazriin mergejilten nygtlan vzej zohih gazar ni shiljvvleh heregtei. Hervee baigali orchind nolooloh baidliin shinjilgeeg huuramchaar garguulval ergeed bidend l hor bolj ehelne shde
hervee tuhain hvn dotood ajilaa hiigeed duusgatsan bol huviin ajilaa hiij boloh baihaa
tuhain gazriig asran hamgaalagchid ni ogoh ni gazriin mergejiltei buyu gereesleliig ni hiij baigaa hvnii hariutslagagvi uildel. Vvniii orond tuhain gazriig Tuyagiin ner deer shilgvvlen ogch hvleesen vvrgee ner tortei bielvvleh heregtei
baisan uchir baidlaa helj oilguulah yum uu esvel dvvrgiinhee gazriin alban deer ochood gazriin gerchilgeegee haysan tuhaigaa heleed shineer gerchilgee avah hvseltee heleed gerchilgeegee avah estoi baisan
nvvh shaardaj shaardlagiig ni hvleen avahgvi baisan bol albadan nvvlgeh heregtei baisan
ajilaa vnen shudargaar hiigeegvi irgen Tulgiin zurag tosliig mergejiliin vvdnees hiij ogoh estoi baisan
Tanil tal hardag mongolchuudiin amidraliin hev mayg iheehen noloolson. Irgen Ganaa ni kadastriin zurag vildeh erhtei hvneer yum uu baiguulagaar hiilgeh heregtei oor ni ch tuhain kompanid ch ashigtai baisan
avilga avahdaa gol ni bish baigali orchnoo hamgaalah ni irgen bidnii bolon baigali hamgaalagchdiin vvreg bilee. Mungiig bol hezee l bol hezee l olj boldog
hervee gazriin mergejilten tuhain gazar deer ooriin bier ochij vzsen bol tuhain irgen hohirolgvi vldeh baisan
Irgen Batiin ovoljoo ni tvvnii umch uchraas tuhain hvmvvs Bataas zovshoorol ch gazar nutgiig ni sergeej hvseltee helj boloh baisan
hedii tanil talaaraa avhuulsan baisan ch gazriin mergejilten tuhain gazriig zoriulaltaar ni ashiglaj baina uu? vgvi baina uu? gedgiig ni vzeh heregtei
Dorjtei gerleegvi zvgeer l hamtran amidragch baisan bolohoor Dorj ooriin hvsseneer gazraa hvvdee belegleh, ov zalgamjluulah erhtei
tuhaim gazriin mergejilten asuudliig zuv shiidsen. Hervee gazriin albanii darga esergvvtsvel deed alban tushaaltand ulamjlaj asuugliig shiidverleh heregtei
mongol ulssin nutag devsger deer vil ajillagaa yvuulj l baigaa bol gazriin tolboroo toloh estoi. Herev ingeegvi bol deed udirglagadaa helj asuudliig shiidverleh heregtei
tuhain gazar nutgiig sergeeh irgeng ymar ch hohirolgvi bolgoh estoi. havarjaag ni dahin sergeej mal belcheeh taatai nuhtsuliig ni bvrdvvlj ogoh heregtei
neg talaar zov. Yagaad gevel tuhain hvnii ner tuld haldaj bolohgvi. Nuguu talaas kadastriin mergejiltenii buruu henjilt hiisenees bolj 2 tal hohirch vldej baina
Irgen Boldod omchilj ogoogvi niitiin omch uchraas tuhain gazriig dunduu ashiglah heregtei
Ёс зүйн үүднээс иргэдэд тухайн нөхцөл байдлыг сайтар тайлбарлаж тээр шаах биш ойлгож учрыг тунгаахыг зөвлөх замаар шийдэх нь зүйтэй. Гэвч иргэн тухайн асуудлыг үл ойшоож байгаа учраас албадан гаргах нь зүйтэй гэж бодож байна. Бусад оршин суугчид асуудлыг ойлгож газраа чөлөөлөн өгчихөөд байхад ганцаараа үлдээд сууж байх нь зүй ёсонд нийцэхгүй, төрийн бодлогийг эсэргүйцсэн үүргээ биелүүлэхгүй байгаагийн илэрэл гэж үзэн албадан гаргах нь зүйтэй гэж бодож байна.
Ер нь бол Доржийн хэлдэг ч бас үнэний ортой зүйл л дээ. Гэхдээ газраа нөхөн сэргээж байж дахин газар олголно гэсэн газрын албаны байр суурь бол зүйтэй алхам юм. Экологийн тэнцвэрт байдалыг алдагдуулахгүйн тулд газрын алба дарга цэрэг гэж ялгаварлахгүйгээр нөхөн сэргээх шаардлагыг байнга тавиж байх нь зүйтэй юм.
NOLOOLSON. tANIL TAL HVN DEEREE OCHIVOL AJIL HURDAN BUTNE GJ BODDOG MONGOLCHUUDIIN ZALHUU SETGELGEE VVND NOLOOLSON
HARIUTSLAGA ALSAN.aJILDAA VNENCH BISH AJILAA HALTUUURDAJ HIIJ BAIGAAIIN NEG ILREL BILEE
GAZRIIN MERGEJILTEN NI NVVHGVI BOL VERT AVTAJ YU CH VGVI BOLNO GEDGIIG SAIN HELJ OILGUULAH HEREGTEI BAISAN. BVR BOLOHGVI BAISAN BOL ALBANDAN NVVLGEH ESTOI BAISAN
GERCHILGEEGEE HAYSAN TUHAIGAA TUHAIN DVVRGIINHEE GAZRIN ALDBAND DEER OCHOOD UCHIR BAIDLAA HELEED SHINEER GERCHILGEE AVAH BOLOMJTOI BSAN
IRGED TORIIN ALBAN HAAGCHIDIIG HUULIND ZAHIRAGDDAG GJ ITEGDEG HARIN ENE VED TVVNII ITGEL ALDAGDAH UCHIRAAS DAHIJ ITGEHEE BOLINOO
EDIIN ZASGIIN MASH HVND ASUUDAL TOHIOLDOH HEDIICH IRGENII BURUU UCHIRAAS ENE ZVILIIG ZOGSOOH HEREGTEI
HVN CHANRAA ALDSAN HETERHII ED MUNGUND SHUNASAN ASUUDAL ODOO VED BII BOLJEE VVNII L ADIL HVMVVSIIG BUS OORIIN ERH ASHIGIIG BODSON BN
OORIIN ASHIGIIG L BODSON BN AMIDARCH BGA DELHIIGEE HAIRLAH SETGEL VGVI BOLSON NE HARAGDAJ BN
90 HONOGIIN DOTOR BAIGALI ORCHIND NOLOOLOH BAIDALIN SHINGILGEEG ZAAVAL VNEN ZOVOOR HIILGEH HEREGTEI BAIDAG. HEREV HUURAMCHAAR HIISEN BOL ZOHIH GAZAR NI MEDEELEH HEREGTEI
irgen dorjiin ow zalgamjlagchidad gazr ochih ystoi
tuhain gazriin irgend ogoh heregtei alban tushaaltnii tald vilchleh ne buruu
MONGOLIIN ULSIIN NUTAG DEVSGER DEER VIL AJILLLAGAA YVUULJ BGA BOL TATBAR TOLOH ESTOI BAIDAG. TIIMEES ZAAVAL TOLBOROO TOLOH ESTOI
IIM HARIUTSLAGATAI AJILIIG OOROO HIIH ESTOI HEDII ACHAALAL IHTEI BAISAN CH HIIJ DUUSGACHAAD NEG MUSUN AMRAH HEREGTEI BAISAN
huuli ysiig vl hvndetgej ooriin erhiin tal ajillasan bn
IRGEN GERLEE BOLON MANAACHTAI HOEULANTAI NI YRILTSAJ TOHIROLTSUULAH HEREGTEI
ooriin ashugiig bodon irgediin amidraliig vl oishooson bn
ooriin ner nvvriig bodon irgenii omchiig gvitsed oghiig hvssengvi
OROVDOLTEI BAIDALD ORSON bATAD GAZRIIN MERGEJILTEI TUSALJ TUHAIN GAZRIG IRGEN BATIIN NER DEER SHILJVVLEH HEREGTEI
irgen boldii zow uchir ne ooriin ashiglah talbaig l ashiglaj bga bolhoor
ganaagiin buruu uchirne ter amidarch bga gazar ne tvvniaa gazar bish
ug barilgiinxaa zurag tusliig xiixde barilgiinxaa bagajiig anzaaraagvi zvgeer xemeen bodoj xiisen, bagajaa evreltei gj medeegvi uchir zuvshuuruxgvi n argagvi biz ee.
Gevch tuxain baiguullaga barilgiin umnu bagaj texnikee mash nariin shalgax xeregtei bsn. Shalgalt xiigdeegvi uchir tuxain mergejiltenii buruu.
Ene toxioldold xuvi irgentei huviaraa zoxitson tuxain irgeneer gzriin alband gomdolgvi gsn bichig garguulan axin xiix sanaliig tavina.
Ene asuudal bol yaaxiin argagvi kadastriin mergejiltnii buruu bna. Barilga barigdaj duusxaas umnu barilgiig zogsoon xoxirliin xemjeeg mergejiltend nogduulax estoi.
Mungu bvxniig shiidexgvi. Bi dargiin orond bsn bol medeej mergejliin shalgltaa amjilttai ugsun xvniig n ajild avna. Ene songolt n tsaashdaa tuxain kompanii ner xvnd, xariutslaga, tom xurungu oruulalt bolj chadna.
Tuxain ailiin xursh bolxoor erxee huvaaj edlene gdg utgaaraa busdiin erxend xaldsan ajliig n esergvvtsex bsn.
Khandaa zarim ved iim ajil xiix n boloxgvi. ygd gevel Khandaa ajlaa kompaniixaa neriin umnuus dalduur xiij bgaa uchraas. Tuxain irgen huviaraa ajil hiideg bol erxiin asuudal
Tootsoo n buruu bna. Xashaanii talbai, dotorxi graj, huviin baishingiin vnelemj zergiig xargalzan vzej 1-3 uruu bair nogduulax xeregtei.
Xuuli vilchildeggvi mongol uls n gdg n xaragdj bna. Gexdee vvniig tsaash n damjuulan medegdex xeregtei.
Sain muu talaas n todorxoilolt gargana. Ter oyutnii hudulmuriin vnelemjiig xugalaxgvi.
Lut xedii mungutei ch gazar tarialan tudiilun sain tarialj chadaxgvi. Xarin Zorig bol xar bor ajildaa sain, zovlon vzsen, vnench gdg utgaar n Zorigt ugnu.
tuxain gazriig vr ashigtai ashiglaj bolox talaar Bataad xelj ugux esvel Bataatai xariltsan toxiroltssonii vndsen dr oor zuv zoxistoi ashiglaj chadax xvnd tvr hugatsaagaar ashigluulna.
Batad tuslax arga zam xaina.
Manaachiig tsalinjuulan gazriig maani xarj xamgaalan bai xemeex vldeesen uchir end manaachiin 100%-n buruu. Tm uchraas bi manaachid l xariutslaga tootsno.
xariutslagavi Batiin buruu bna. Ene ajil bol xuvi xvnii mash tom xariutslag vvrsen ajil uchraas iim xaixramjgvi baij boloxgvi.
Tsolmongiin buruu. Ene bol huviin bish ulsiin asuudal. Tiim bolxoor ingej dur zorgooroo shiidej boloxgvi.
Baigali orchnii dvgneltiig shalgaagvi mergejiltnvvdiin buruu bna. Ene n ulsiin gazriig huvi xvnd umchlvvlex xereg uchraas ....
dotood ajlaa hiij duusgan ajlaa xvleelgen ugsun bol buruu bish. Xarin dotoodiin ajliin xajuugaar huviin ajildaa garsan bol nitsexgvi bolno.
Tuyagiin asran xamgaalagchiin buruu. Nyalx ch gsn xamtran ezegshigch gj yvj bolno. Nasand xvrsen ved n neree xasaj bolno.
Dvvregt urgudul gargan daxin shineer avax bolomj bsn.
Ariunbold ene ved tuslamj avax erxgvi. Sanuulax ved n nvvgeegvi uridchilan sergiileegvi uchir.
Aldsan bna. Ganaa zalxuuralgvi xiisen bol mergejliin aldaa garaxgvi bsn.
Shuud nuluulsun. Ganaaa Kadastriin zurgaa kadastriin baiguullagaar ym uu erxtei xvneer xiilgesen bol xen xendee ashigtai baisan.
Кейс 4: Д.Ц газрыг зориулалтын байдлаар ашиглаж байна гэж үзэж байна Авилгал авсан хүнтйэ хариуцлага тооцох ёстой
Манай улс оронд авилгалын асуудал нь өргөн түгээмэл болж байна.Энэ нь хууль эрх зүйн орчинг зөрчсөн асуудал бөгөөд өөрийн амин хувиа бодож байгаа нь харагдаж байна.Байгаль хамгаалагчид итгэж байсан иргэн дахиж тэр хүнд итгэх итгэл үгүй болно.Тиймээс тухайн албан байгуулага ажилчдадаа ажилдаа хариуцлагатай хандах тал дээр нь дотоод журам боловсруулж ажлын хариуцлага тооцдог байх хэрэгтэй.
Газар зохион байгуулалтын үйл ажиллагаа явуулахад дараах зүйлсийг хийдэг.Үүнд:
1.Газар төлөвлөлт
2.Газар зохицуулалт
3.Газрын эрхийн бүртгэл
4.Газрын нөөцийн бүртгэл
5.Газрын үнэлгээ татварлалт
6.Газрын мониторинг
7.Газрын менежмент дэмжих систем хийдэг. Харин тухайн газрын алба нь дээрх үйл ажиллагааг дутуу хийж үерийн аман дээр газар өмчлүүлсэнээр тухайн иргэн аж ахуй нэгж байгуулага нь цаг хугацаа болон мөнгө санхүүжилтээр хохирч байна.
Өөрсдийн эрх ашгийн төлөө улайран бусдын эзэмшилд халдаж буй хүмүүсийн үйл ажиллагаа нь ёс зүйн ухамсаргүй байдал харагдаж байна.34.6.9-д газар эзэмшигч нь эзэмшиж байгаа газраа нөхөн олговортойгоор солих юм уу, буцаан авах эрхтэй байдаг. Иймд бусдын эзэмшил газар луу улайран дайрж байгаа хүмүүсийг хуулийн дагуу арга хэмжээ авах нь зөв зохистой юм.
Газрыг өмчлүүлсэн тохиолдолд гэрээний биелэлтийг жил бүр хэрхэн хэрэгжиж байгааг шалгадаг. Харин ялсан нэгж байгуулгын захирал нь авилгал өгсөн тул гэрээний хэрэгжилтийг шалгаагүй тул амралтын газар бус 60 айлын орон сууц барьсан байна. Иймд хуулийн хүрээнд арга хэмжээ авах ёстой.
Доржийн хүү нь хууль ёсны өв залгамжлагч учир Дорж хүүдээ өөрийн эзэмшил газраа өвлүүлэх нь хууль ёсны хэрэг.Гэхдээ Дорж өөрөө хүсвэл,хүсэхгүй байгаа бол Дорж өөр хүнд ч өв залгамжуулж болно. Харин хуулиас гадуур гадаадын иргэн, монгол улсын харъяа бүртгэлгүй хүнд эрхээ шилжүүлбэл хуулийн дагуу газар эзэмших гэрээ хүчин төгөлдөргүй болно.
Иргэн Бат,газрын албаны дарга хоёрын дунд газрын давхцсан сонирхол үүссэн байна.Иймд газрын мэргэжилтэн хуулийн дагуу шийдвэрлэх нь зүйтэй байх. Ёс суртахууны үүднээс даргын талдаа хэргийг шийдвэрлэвэл иргэн Бат нь цаг хугацаа болон санхүү мөнгө хөрөнгөөр хохирно.
Манай улс оронд авилгалын асуудал нь өргөн түгээмэл болж байна.Гэрээний биелэлтийг хэрэгжүүлэхгүй байгаа тохиолдолд гэрээг шууд цуцлах ёстой байдаг.Харин дээд удирдлагын хүн авилгал авснаар тухайн нэгж байгуулгын хууль бус үйл ажиллагааг хөхүүлэн дэмжиж байгаагаас өөрцгүй байна.Иймээс дараагийн үе шат болох залуу доод мэргэжилтэндээ муу үлгэр дууриалал үзүүлж байгаагаа ухамсарлаж ойлгох нь хамгийн чухал юм.
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
Б.Батдорж 4810084-С2 Кейс28
Улс болон аймаг хотуудын хил заагийг хувааж газар эзэмшүүлэх нь буруу бөгөөд энэ тохиолдолд газрыг хамтран ашиглах ёстой
Тухайн нэгж байгуулага,хаваржааны эзэдийн дунд ахиухан эзэмдэх сонирхолын зөрчил үүсэн байна.Тухайн нэгж байгуулага нь эрх мэдэл хөрөнгө мөнгө ашиглан бусдын эзэмшил газарт үйл ажиллагаа явуулж байгаа нь хууль бус үйл ажиллагаа юм.
Уг асуудлыг ингэж шийдвэрлэх нь зөв зүйл.Гэхдээ өнөө үед олон хувийн дээд сургуулиуд эмх замбараагүй бий болж мэргэшсэн мэргэжилтэний чадвар дутуу бий болж хэрэглэгчдийн итгэлийг алдаж байгаа нь харамсалтай.
Манай монгол орны хувьд нүүдлийн мал аж ахуйг голлон эрхэлдэг.Жилийн 4 улирал газрыг сэлгэж, өнжөөж байсан.Өнөө үед малчид төв суурин луу шилжиж газрыг өнжөөх нь эрс багасаж бэлчээрийг зөв зохисгүй ашиглаж бэлчээрийн доройтол бий болгож байна. Иргэн Болдын зөв боловч эзэмшиж байгаа газраа удаан ашиглавал хөрсний доройтолд орж болно. Иймд газрыг үр тарианы чиглэлээр шаардлагатай гэж үзвэл татаж болно. Харин мал бэлчээхэд тор татах нь төдийлөн сайхан зүйл гэж бодохгүй байна.
Газрыг хууль ёсны дагуу аваагүй бол газрын алба чөлөөлж өгөх шаардлага тавьсан нь зөв.Гэхдээ 18-нас хүрсэн монгол улсын иргэн болгонд нийслэлд-0.07га, аймагт-0.05га, суманд-0.5га газар өгөх эрхтэй байдаг.Газрын алба нь энэ газрыг иргэн Ганаад өгсөн байна. Газрын алба хүн болгоны амьдарлыг харж дур зоргоор газар хувиарлаж өгөөд байвал эмх замбараагүй байдал бий болно.
Боломжгүй.Иргэн Ганболд нь бичиг баримтаа дутуу бүрдүүлсэн тул боломжгүй. Харин иргэн Зориг нь бичиг баримтаа гүйцэт бэлтгэсэн тул газар эзэмших гэрээ байгуулсан. Иргэн Ганболдын талд ганц л шийдэх арга байсан энэ нь авилгал өгөх.
34.6.9-д газар эзэмшигч нь эзэмшиж байгаа газраа нөхөн олговортойгоор солих юм уу, буцаан авах эрхтэй байдаг.Иймд иргэн Дорж газар чөлөөлөх гэрээ байгуулах.Гэрээний хэрэгжилт биелэхгүй байгаа тохиолдолд нэхэмжлэх эрхтэй.
34.6.9-д газар эзэмшигч нь эзэмшиж байгаа газраа нөхөн олговортойгоор солих юм уу, буцаан авах эрхтэй байдаг.Иймд иргэн Дорж газар чөлөөлөх гэрээ байгуулах.Гэрээний хэрэгжилт биелэхгүй байгаа тохиолдолд нэхэмжлэх эрхтэй.
Газар эзэмших гэрээ хийхэд дээд хэмжээ нь 70 жил байдаг.Сунгах жил нь 30 жил.Газрыг эзэмшиж байгаа тохиолдолд заавал эзэмших гэрээ байгуулсан байх ёстой.Гэрээ хийснээр улсын бүртгэлд бүртгэгддэг. Иргэн Гантулга нь эзэмших гэрээ байхгүй байгаа тул газраа чөлөөлж өгөх нь зөв.Үүнд газрын албаны буруу байхгүй гэж бодож байна.
34.3 Тухайн иргэн аж ахуй нэгж байгуулага газар эзэмших байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээ сөрөг үр дагавартай гарвал гэрээг олгохоос татгалзах ёстой байдаг.Тухайн нэгж байгуулага нь газрын албанд авилгал өгсөнөөр эцэст нь газрын оршин байгаа эргэн тойрон нь бохирдож хүн ам ихээр хохирч байна. Иймд тухайн нэгж байгуулгын үйл ажиллагааг хуулийн дагуу зогсоох нь чухал.
Газрыг тариаланд эрхэлж байгаа бол 2-3жил ашиглахад газрын үржил шим мууддаг тул иргэн Дорж өөр газар эзэмших хүсэлт тавьсан нь зөв. Газрын алба иргэн Доржийн хүсэлтийг хүлээж аваагүй нь буруу зүйл.
Газрыг тариаланд эрхэлж байгаа бол 2-3жил ашиглахад газрын үржил шим мууддаг тул иргэн Дорж өөр газар эзэмших хүсэлт тавьсан нь зөв. Газрын алба иргэн Доржийн хүсэлтийг хүлээж аваагүй нь буруу зүйл.
Боломжтой. Иргэн Ганзориг БНСУ-д амьдарч байгаа боловч хуулийн дагуу Монгол улсын иргэн тул Дорлигийн эзэмшил газрыг шилжүүлж болно. Ганзориг нь гадаадын иргэн бус гэргийдээ шилжүүлж байгаа болохоор боломжтой.
Газрын албаны Ганаагын зөв. Ажлын гараагаа эхлэхдээ авилгал авбал тэр ирээдүйд одоо авсан, дахиад авах нь ойлгомтой гэдгийг Ганаа ойлгосон. Харин дүүгээ ойлгодоггүй ахын буруу.
Газар зохион байгуулалтын үйл ажиллагаа явуулахад дараах зүйлсийг хийдэг.Үүнд:
1.Газар төлөвлөлт
2.Газар зохицуулалт
3.Газрын эрхийн бүртгэл
4.Газрын нөөцийн бүртгэл
5.Газрын үнэлгээ татварлалт
6.Газрын мониторинг
7.Газрын менежмент дэмжих систем хийдэг.Зөвшөөрөл олгосон газрын алба нь дээрх үйл ажиллагааг дутуу хийснээр сургуулиас 30-метрийн зайд газрын олгосон байна. Энэ нь маш том хариуцлагагүй байдал юм. Иймд эзэмших гэрээг цуцлах нь чухал.
Газар зохион байгуулагч хүн хязгаарлагдмал газрыг хэрхэн яаж зөв зохистой хувиарлах вэ? гэдгийг шийдвэрлэдэг хүн. Иргэн болгоний амьдралыг харж зөв зохистой зохион байгуулах ёстой байдаг. Газрыг зөвхөн монгол улсын 18 нас хүрсэн иргэнд өгөх бөгөөд гадаадын иргэн, харълалгүй хүнд газрыг өгдөггүй.Иймд хятад цагаач иргэнд газар олгох үндэслэлгүй тул хуулийн хүрээнд хэрхэх тухай шийдвэрлэх.
Энэ нь ёс суртахууны хувьд том дутагдал бөгөөд ялгаварлан гадуурхалт юм.Монгол улсын үндсэн хуулинд хүний эрх, эрх чөлөөнд зааснаар Монгол улсын иргэн монгол орны нутаг дэвсгэр дээр бүрэн явах эрхтэй гэж заасан байдаг.